Reisverhalen

Het is een surrealistisch tafereel. Twee in zwartwollen pakken gehulde Andesboeren gooien handenvol bloemen in het houtvuur, onderwijl spreuken in het Aymara prevelend. Op hun hoofden prijken puntmutsen in neonkleuren. Hun voeten steken in sandalen gemaakt van oude autobanden. Eén voor één dopen we zes cocabladeren in een schelp met rode wijn, en gooien ze in het vuur.

Dan verklaar ik jullie nu tot man en vrouw.’ Het jonge Quechua-stel besluit de ceremonie met een klungelige omhelzing, omringd door een handvol familieleden gezeten op tuinstoelen van rood plastic. Burgemeester Pablo Tadeo slaat zijn burgerlijk wetboek dicht en geeft de aanwezigen een hand. ‘Listo,’ zegt hij kordaat, en dan, naar zijn twee buitenlandse gasten die deze spontane huwelijksvoltrekking geamuseerd gadeslaan, ‘zijn jullie klaar om te gaan?’ We stapelen de stoelen weer op en nemen afscheid van de familie, die we een half uur daarvoor en passant tegenkwamen tijdens een wandeling door Vicos, een bergdorp met zo’n vijfduizend inwoners in de Peruaanse Andes. ‘Ik was het huwelijk totáál vergeten,’ bekent Pablo. Zijn gezicht, dat deels schuilgaat onder een zwarte wollen hoed, breekt open in een ontwapenende jongenslach.

Je moet een beetje gek zijn om in Puerto Almanza te willen wonen, het zuidelijkste gehucht van Vuurland ofwel het einde van de bewoonde wereld. Maar de 33 bewoners van het vissersdorp hebben een goede reden om te blijven. Op de bodem van de ijskoude wateren van het Beagle Kanaal huist de even lekkere als monsterlijke delicatesse van het zuidelijk halfrond, de Vuurlandse koningskrab.

Donder rolt over het oerwoud, doet ons schudden in onze hangmatten. Snel opeenvolgende flitsen verlichten het kampement op een rotsplateau midden in de Amazone, als een stroboscoop in een jungledisco. Een inheemse man kreunt en praat in zijn slaap, of is hij wakker? Dan barst ook de hemel open, om het apocalyptische geweld compleet te maken. Ik huiver van de plotselinge kou, vouw de hangmat dichter om me heen. Pas wanneer de weergoden tot bedaren zijn gekomen, val ik in slaap.

‘Doen jullie de riemen om?’, vraagt de piloot in het voorbijgaan. Waarna hij zonder verdere omhaal de propellermotor aanzwengelt en het vliegtuigje de startbaan van Medellín opdraait. ‘Goede vlucht!’, roept hij nog naar de zeven passagiers, en dan zijn we al in de lucht, zwevend boven de Andes, tot de groene bergen plaatsmaken voor een nog groenere zee van oerwoud en aan het einde daarvan, de Stille Oceaan. We landen te midden van houten huizen op palen, bananenbomen en de klinkende beat van reggaeton. 

Het is vijf uur, het savanne-landschap van de Braziliaanse cerrado is nog donker. Boer Joaquim zet zijn eerste koffie van de dag, sterk en zoet als altijd, en kleedt zich dan aan. Twee overhemden met scheuren en vlekken over elkaar heen, een te wijde broek zonder knoop. Tot slot een paar blauwe Havaiana-slippers aan zijn verweerde voeten, een vervaalde zonnehoed op zijn kortgeknipte witte kroeshaar, en dan is het tijd om te gaan.

Colombia is één van de landen waar de beste koffie ter wereld vandaan komt. Het is ook het land waar een heuse straatcultuur bestaat rondom het drinken van tinto zoals een zwarte koffie hier heet. Inkt, betekent dat letterlijk. Van oudsher delen Colombianen de koffie die ze over hebben met hun buren, en zo ontstond de traditie om koffie op straat te verkopen.

Ping! Een berichtje van Khatere, een jonge Iraanse met een Frans neusje en de lippen van Angelina Jolie. Ze nodigt ons uit voor de lunch met haar familie in de tuin. En dat terwijl ze ons nog nooit heeft ontmoet. We kennen elkaar via Couchsurfing, dé manier om het Iraanse leven achter de gesloten deuren te leren kennen, waar ze zich vrij voelen van de spiedende ogen van de ayatollahs en waar alles kan, wat in het openbaar niet mag. En omdat elke sociale gebeurtenis in Iran vergezeld gaat van eten, is het ook de beste manier om de Iraanse eetcultuur te ontdekken.

Het is acht uur. De monniken slapen nog. De vijf buldogs op de binnenplaats van het klooster ook. We steken onze hoofden om de hoek van de tempel, waar een leerling-monnik ons verwonderd aankijkt, de slaap uit zijn ogen wrijvend. Hij springt op van het dunne matrasje waar hij de nachtwacht sliep en trekt een rood kleed aan, met daaroverheen een rode capuchontrui. ‘Team Tibet’ staat daarop met grote blokletters, met op de mouw een Tibetaans vlaggetje. Hij steekt zijn voeten in al even rode sneakers, zet een mutsje op zijn kort getrimde haar, en lacht naar de bezoekers. ‘Namasté!’

Ometepe is zo'n plek die reisschrijvers omschrijven als paradijselijk, wat ook echt zo is. Het eiland midden in het Meer van Nicaragua bestaat uit twee met elkaar verbonden vulkanen. De één met een bijna symmetrische kegel waaruit zo nu en dan een pluim rook opstijgt, de ander overdekt met tropisch regenwoud, dikwijls in nevelen gehuld. En daar blijft het niet bij. Aan de voet van de vulkanen vormen zich riviertjes en watervallen tot de vulkanische strandjes aan de oever van het meer, zó groot dat de Spaanse veroveraars het Mar Dulce doopten: Zoete Zee.

‘Kijk, die lijkt nog het meest op een fallus!’ zegt onze gids Chunel enthousiast. Hij wijst naar een metershoge rots even verderop in de vallei, een door zon en wind uitgesleten maanlandschap vol metershoge rotsformaties die recht omhoog de lucht insteken. En wel, de gelijkenis met het mannelijk geslachtsdeel is inderdaad treffend. Niet voor niets doopten de Rarámuri, de inheemse bewoners van dit gebied, dit de Vallei van de Penissen.

Er is maar één plek op Cuba waar je lekker kunt eten. Aan de uiterste oostkant ligt Baracoa, een stadje omringd door bergen, begroeid met tropische jungle waar de bananen, kokosnoten en cacaovruchten zó van de bomen vallen. 

Zomaar een zondag in Montevideo. Stadsbewoners hangen ontspannen rond op het gras, een stel hippies balanceert op een koord tussen de palmbomen. Verderop zakt de zon langzaam in de Rio de la Plata, de Zilver-rivier, aanschouwd door zoenende stelletjes. Niets aan de hand. Dan klinkt een diep, dreigend gerommel. Reisgenoot Luis Suárez springt op. 'Dat zijn de llamadas!' roept hij opgewonden. 'Vamos!'

Sucre is misschien wel 's werelds charmantste hoofdstad. Denk aan hellende klinkerstraten, witgekalkte huizen met rode pannendaken en pleintjes waar de bankjes onder de palmbomen gemaakt lijken voor geliefden en voorovergebogen oudjes met hun krant op centimeters voor hun kippige ogen. Het is een plek waar je al snel niet meer weg wilt, simpelweg omdat je je er thuisvoelt.

De donkere sterrenhemel wordt om de paar seconden verlicht door de bliksemschichten van het onweer dat kilometers verderop al flink tekeergaat. Onze chauffeur, Frank Sowa, kijkt vorsend naar mijn niet zo stormbestendige trui en haalt een gele prop tevoorschijn. "Wil je soms een regenjas?" Ineens verschijnt een man naast de auto. Hij grijnst en stelt zich voor als Joseph, parkranger. Op zijn hoofd prijkt een groene jagershoed, aan zijn schouder bungelt een geweer.

Relajaaaaaar. Just relax to the max. Ommmm... De oude hippie prikt in mijn schouders, trekt aan wat vingers, en bewerkt mijn rug met zijn ellebogen. 'Ontspan!' Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, midden op een Mexicaans dorpsplein op zondagmiddag. Ik sta blootsvoets op een rieten matje, onder een boom. Om me heen worden maiskolven geroosterd en taco's gebakken. Als ik mijn ogen even opendoe kijkt een stel dorpelingen me glimlachend aan. Van een verstokte hippie die een argeloze toerist een stoomcursus ontspannen geeft, kijken zij allang niet meer op.