Journalistiek

Ruim een halve eeuw geleden maakte Lucio Loaíza Herrera tientallen hectares Amazonewoud met de grond gelijk. “Kom, dan laat ik je de bijl zien waarmee we de bomen kapten – mijn vader, broers en ik”, zegt de 75-jarige boer met jongensachtige bravoure. “Want motorzagen hadden we toen nog niet.” In de jaren 60 trokken kolonisten als Loaíza vanuit andere delen van Colombia naar het Amazone-departement Caquetá, waar de overheid ze land had beloofd voor de veeteelt. Santiago de la Selva ('Santiago van het Oerwoud') doopten de kolonisten hun nieuwe dorp. “Wij kwamen hier als eersten. Het woud was nog maagdelijk, vol wilde dieren. We aten elke dag hert. Een paradijs”, zegt Loaíza.

De avond valt in de Colombiaanse badplaats Necoclí. Donkergrijze wolken en flitsen in de verte kondigen een onstuimige onweersbui aan. Op de boulevard klinkt stampende muziek uit manshoge speakers van strandtenten. Een groepje lokale badgasten is halverwege een fles rum. Niets aan de hand, zou je zeggen.

De laatste jaren werd wereldwijd een recordaantal windmolenparken bijgebouwd. Dat heeft vernietigende gevolgen voor het Ecuadoraanse Amazonegebied: daar is een stormloop op balsa ontstaan, de tropische houtsoort die wordt gebruikt voor de wieken van windmolens. ‘Er zijn moorden gepleegd, er ontstond prostitutie, en dat alles werd veroorzaakt door de handel in balsa.’

Ook in Peru smelten de gletsjers in een gestaag tempo. Soms lijkt dat een zegen, zoals in de kustregio waar een irrigatie­project met het smeltwater de woestijn groen kleurde. Maar die zegen is weinig duurzaam: de ijsvoorraad is inmiddels geslonken. In het hooggebergte van Ayacucho legden vier Quechua­zussen 125 bergmeertjes aan om de functie van de verdwenen gletsjers over te nemen.

Mexico is het toneel van een ‘migratiecrisis zonder precedenten’. Een onophoudelijke stroom migranten probeert via Mexico de VS te bereiken. Maar het harde Amerikaanse grensbeleid en het criminele geweld gericht tegen migranten leiden ertoe dat steeds meer migranten hun pogingen om de grens over te steken staken, en in plaats daarvan asiel aanvragen in Mexico. Alleen, Mexico is bepaald niet het gedroomde Amerika. ‘In het thuisland, onderweg en op de bestemming, overal zijn ze het slachtoffer van geweld.’

Ernesto (schuilnaam) was veertien toen drie guerrillero’s zijn huis binnenvielen. Ze zetten een machete op de keel van zijn stiefvader en gaven de familie 24 uur de tijd om het gebied te verlaten. Het was de zoveelste keer dat Ernesto zijn vertrouwde omgeving moest verlaten.

Al 18 jaar zoeken de bewoners van de volkswijk Comuna 13 in Medellin naar hun vermiste familieleden. Een geschatte 300 van hen zijn vermoedelijk vermoord. Onlangs heropende het Colombiaanse Vredestribunaal de zoektocht naar hun lichamen.

Ruim drie jaar nadat het Colombiaanse vredesproces inging, is er opnieuw toenemend geweld in grote delen van het land. Moorden op gemeenschapsleiders, activisten en oud-strijders van de FARC zijn dagelijks nieuws. Mensen in afgelegen gebieden slaan opnieuw op de vlucht door confrontaties tussen gewapende groepen. En ook de willekeurige bloedbaden zijn weer terug na een lange tijd. Linkse politici, waaronder Bogota’s nieuwe burgemeester Claudia Lopez, journalisten en mensenrechtenadvocaten ontvingen doodsbedreigingen.

Ruim 35 procent van de Argentijnse bevolking leeft in armoede en 8 procent kan niet in de dagelijkse behoeften voorzien. Velen overleven dankzij hulp van de kerk en sociale organisaties, die bijspringen met gratis maaltijden, kleding en zorg. De president die zondag wordt gekozen, wacht een zware taak.

Ruim 2,5 jaar na het ingaan van de vrede tussen de Colombiaanse regering en guerrillabeweging FARC is het vredesproces praktisch tot stilstand gekomen. In Caldono, een van de meest getroffen dorpen tijdens het conflict, pogen de bewoners met onderwijs, sport en bijeenkomsten voor slachtoffers en ex-rebellen, zelf vrede te brengen in hun dorp.

Na een periode van relatieve welvaart zijn er weer voedseltekorten ontstaan in Cuba, dat voor het voeden van zijn bevolking grotendeels afhankelijk is van import. Een groeiende beweging van kleine biologische boeren in Cuba poogt daar verandering in te brengen, tegen de stroom in.

Het was even schrikken voor de Colombiaanse student Stiven Claros toen hij nietsvermoedend een empanada, een gefrituurd deegflapje, bestelde bij een vriendelijke straatverkoopster in Bogota.

Op de droogste plek van Colombia, het woestijnachtige schiereiland La Guajira, leven de Wayúu met nauwelijks toegang tot zoet water. Hoe lukt ze dat, en hoe lang nog?

Bewoners van de gebieden rond de Atratorivier in Colombia proberen ‘hun’ rivier te beschermen tegen vervuiling door met name illegale mijnbouw. Sinds eind 2016 is de Atrato verklaard tot rechtspersoon. Maakt dat een verschil?

THE RIVER IS DRYING,” a local fisherman says with a worried look on his face. It’s the beginning of May when the people of Puerto Valdivia, Colombia notice that the Cauca River is withdrawing quickly, in the middle of the rainy season. Everyone knows the culprit: Twenty-seven kilometers upstream, the state-run company Empresas Publicas de Medellin (EPM) is building Colombia’s biggest hydroelectric power plant. It’s clear that something is wrong with the dam.

Bijna de helft van de Nederlandse steenkool komt uit Colombia. In 2014 sloot onze overheid een overeenkomst om misstanden in de steenkoolketen aan te pakken. Het heeft de omwonenden van de mijnen niet geholpen.

Across the world, environmental activists defending their land, wildlife, and natural resources against large dams, industrial agriculture, and other extractive industries are increasingly faced with the specter of death on a daily basis. In 2017, nearly four environmental defenders were murdered around the globe every week — a fourfold increase in such killings since the environmental watchdog Global Witness began monitoring them in 2002, and a grim reminder of the extreme costs of a global economy driven by expansion and consumption. But these deaths were not distributed evenly. Latin America was by far the most dangerous region in the world for environmental advocates — as it has been since Global Witness began recording these murders — and among countries in this region Colombia has consistently been one of the most dangerous.

Miljoenen boeren in Colombia hebben geen landrechten. Het vredesproces moet dit veranderen, maar dat gaat traag. Kadaster Nederland helpt met het ontwikkelen van een snellere methode voor landregistratie.

Dagelijks steken tienduizenden Venezolanen de grens met Colombia over, op de vlucht voor de voedselschaarste en repressie in hun eigen land. Gewapende groeperingen slaan onderwijl hun slag: ze persen de migranten af, of proberen die te rekruteren. Een verslag vanuit Cucuta.

Het Canadese bedrijf Barrick Gold blijft in de fout gaan bij haar Argentijnse goudmijn Veladero bij het dorpje Jachal. In anderhalf jaar gebeurden er drie ernstige ongelukken. Toch blijven Nederlandse banken en pensioenfondsen investeren in het goudbedrijf. Kan een bindend VN-verdrag daar verandering in brengen?